Strategia profilaktyki uzależnień

 

Strategia działań wychowawczych, 
zapobiegawczych i interwencyjnych
wobec uczniów zagrożonych uzależnieniem 
w Szkole Podstawowej nr 63 z Oddziałami Integracyjnymi w Szczecinie

 

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r.w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. nr 51 poz. 458 oraz Dz. U. 2003r. nr 210 poz. 2041)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 10 poz. 96)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U. Nr 26, poz. 226).
• Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich.

 

 

Wstęp:

Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec uczniów zagrożonych uzależnieniem obejmuje wszelkie działania wychowawcze, profilaktyczne, edukację prozdrowotną i jest realizowana przez wszystkich pracowników szkoły. Podmiotem działań w ramach strategii są uczniowie. W szkole podejmuje się szereg różnorodnych działań wychowawczych, zapobiegawczych oraz interwencyjnych w związku z uzależnieniami oraz innymi sytuacjami zagrożenia. Prowadzone działania dotyczą przede wszystkim profilaktyki.

Składają się na nie działania:

• informacyjne
• edukacyjne
• rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów w tym, zajęcia pozalekcyjne, organizacja czasu wolnego
• interwencyjne

 

STRATEGIA DZIAŁAŃ

 

1. Edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia i zdrowego stylu życia.

W środowisku szkolnym prowadzona jest edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia  i zdrowego stylu życia. 

Działania w tym zakresie prowadzone są  w ramach realizacji:

• Programu Wychowawczego
• Programu Profilaktyki
• zajęć edukacyjnych: (przedmioty zgodnie z podstawą programową), edukacji prozdrowotneji wychowania do życia w rodzinie

 

 

2. Metody i formy rozwijania działalności informacyjnej.

Działalność informacyjna obejmuje upowszechnianie wśród uczniów, ich rodziców oraz pracowników pedagogicznych informacji na temat:

• środków uzależniających i zjawiska uzależnienia
• szkodliwości, konsekwencji zdrowotnych, osobistych i społecznych uzależnień
• dostępnych form pomocy osobom zagrożonym uzależnieniem i uzależnionym
• możliwości uzyskania pomocy w rozwiązywaniu problemów
• skutków prawnych związanych z naruszeniem obowiązujących przepisów dotyczących używania  substancji psychoaktywnych oraz popełniania czynów zagrożonych prawem (ze szczególnymuwzględnieniem Ustawy o zapobieganiu narkomanii)
• odpowiedzialności prawnej nieletnich
• nieprawidłowych zachowań świadczących o demoralizacji
• obowiązujących norm i zasad postępowania

 

Podstawowe metody i formy działań to:

• pogadanki w ramach godzin wychowawczych
• zajęcia prowadzone metodami aktywnymi
• adaptacja ogólnodostępnych programów profilaktycznych
• projekcja filmów edukacyjnych
• konkursy
• gazetki 
• inne prezentacje wizualne

 

 

3. Zadania pracowników szkoły pomocy dzieciom zagrożonym uzależnieniami i niedostosowaniem społecznym.

I. Dyrektor:

• Realizuje zadania wynikające ze Statutu Szkoły.
• Monitoruje i odpowiada za realizację strategii działań wychowawczych, zapobiegawczych   i interwencyjnych.
• Na bieżąco informowany jest przez wychowawców, nauczycieli i innych pracowników szkoły o podejmowanych przez nich działaniach wynikających z realizacji strategii.
• Podejmuje stosowne decyzje tak, aby każda interwencja była przeprowadzonaz zachowaniem wszelkich praw zarówno uczniów, jak i ich rodziców.

 

II. Nauczyciele i wychowawcy:

• Realizują zadania zawarte w Programie Wychowawczym, Programie Profilaktyki orazw planach pracy wychowawcy .
• Systematycznie prowadzą edukację prozdrowotną i zdrowego stylu życia wśród uczniów na godzinach do dyspozycji wychowawcy, na zajęciach pozalekcyjnych, kołach zainteresowań.
• Realizują zagadnienia dotyczące zapobieganiu uzależnieniom w ramach przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają te zagadnienia oraz ścieżek: edukacji prozdrowotnej i wychowania do życia w rodzinie.
• Uczestniczą w WDN oraz kursach, szkoleniach, konferencjach z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży oraz sposobów podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem.
• Wykorzystują zdobytą wiedzę w pracy z uczniami i ich rodzicami informując o szkodliwości środków i substancji, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa oraz może doprowadzić do uzależnienia.
• Wychowawcy dokonują diagnozy sytuacji wychowawczej, przejawów zachowań ryzykownych uczniów swojej klasy, sytuacji życiowej rodzin dysfunkcyjnych.
• Wychowawcy i nauczyciele współpracują z pedagogiem, psychologiem i szkolną pielęgniarką w zakresie realizowania zagadnień profilaktycznych, wychowawczych  i edukacji prozdrowotnej.

 

III. Pielęgniarka szkolna podczas pobytu na terenie szkoły:

• Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej na terenie szkoły uczniowi, który wymaga takiej interwencji; określa stan, w jakim on się znajduje.
• Wzywa pogotowie ratunkowe, jeśli wymaga tego stan zdrowia ucznia.
• Powiadamia dyrektora szkoły o każdej interwencji w sytuacji, gdy stwierdzi, że uczeń jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających lub stał się ofiarą pobicia.
• Współpracuje z pedagogiem i psychologiem w sytuacjach kryzysowych, wymagających udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub podejrzewa, że uczeń ma problemy zdrowotne.

 

IV.  Pracownicy obsługi szkoły:

• Uczestniczą w organizowanych w szkole szkoleniach z funkcjonariuszami policji na temat reagowania w sytuacjach kryzysowych mających miejsce na terenie szkoły (podejrzenie, że uczeń znajduje się pod wpływem środków odurzających, alkoholu, posiada substancję przypominającą narkotyk, dokonał czynu karalnego, stał się ofiarą przemocy).
• Informują dyrektora szkoły lub wychowawcę lub nauczyciela o każdej zaobserwowanej sytuacji kryzysowej, wymagającej interwencji pracownika szkoły.

 

 

4. Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych, zapobiegawczych oraz prozdrowotnych.

Współpraca z rodzicami/opiekunami uczniów przyjmuje następujące formy:

• wymiany informacji dotyczących postaw uczniów w odniesieniu do uzależnień
• wspólne rozwiązywanie indywidualnych problemów, proponowanie rozwiązań,poradnictwo
• przekazywanie informacji dotyczących skutków prawnych związanych z naruszeniemprawa przez nieletnich - praca pedagogizacyjna z rodzicami dotycząca potrzeb rozwojowych dzieci i młodzieży, zagrożeń związanych z uzależnieniami, przebiegu rozwoju społecznego,dostępnych form pomocy specjalistycznej (w ramach spotkań z uczniami oraz ogólnych zebrańwszystkich rodziców)
• udostępnianie rodzicom materiałów edukacyjnych

 

 

5. Udział uczniów w zajęciach profilaktycznych oraz zajęciach umożliwiających alternatywne wobec zachować ryzykownych, zaspokajanie potrzeb psychicznych i społecznych.

Systematyczne zajęcia profilaktyczne prowadzą:

• wychowawcy klas, w oparciu o plany działań wychowawczych, w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy klasy
• wychowawcy świetlicy w ramach zajęć świetlicowych
• nauczyciele przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają zagadnienia
• dotyczące zapobiegania uzależnieniom, w ramach zajęć edukacyjnych oraz WDŻ
• nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne, ze szczególnym uwzględnieniem zajęćsportowych
• pedagog szkolny prowadząc zajęcia profilaktyczne i realizując programy profilaktyczne

 

 

6. Dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych.

Wybór przekazywanych uczniom treści oraz stosowanych form pracy odbywa się zgodnie z ich wiekiem, możliwościami intelektualnymi oraz percepcyjnymi. Podejmowane działania uwzględniają potrzeby danej grupy wiekowej. Związane są ze stopniem zagrożenia uzależnieniem oraz występującymi aktualnie zachowaniami ryzykownymi. Oceny sytuacji w tym zakresie dokonuje wychowawca klasy  planując pracę wychowawczą i zapobiegawczą w danym roku szkolnym, uwzględniając informacje uzyskane od innych nauczycieli, wychowawców oraz pedagog szkolny dokonując okresowej oceny sytuacji wychowawczej w szkole.

 

 

7. Edukacja rówieśnicza.

Uczniowie włączani są w działania edukacyjne dotyczące zagrożenia uzależnieniami w formie: przygotowywania gazetek tematycznych, udziału w konkursach, aktywnej wymiany poglądów w ramach zajęć profilaktycznych.

 

 

8. Sposób współdziałania pracowników szkoły ze służbą zdrowia.

Pielęgniarka szkolna prowadzi działania profilaktyczne o charakterze informacyjnym, równieżw zakresie zagrożenia uzależnieniami. W przypadkach koniecznych udziela pomocy interwencyjnej związanej z określeniem stanu zdrowia ucznia. W razie potrzeby wzywa pogotowie ratunkowe, powiadamiając o tym fakcie dyrektora szkoły. W przypadku nieobecności pielęgniarki pogotowie wzywa dyrektor szkoły lub osoba upoważniona.

 

 

9. Współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkół w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży.

W  zakresie zapobiegania oraz interwencji wobec dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem oraz niedostosowaniem społecznym Szkoła współpracuje z: Policją, Strażą Miejską, służbami Pomocy Społecznej oraz poradniami psychologiczno- pedagogicznymi, jak również innymi instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dzieci i młodzieży. Wspólne działania obejmują : upowszechnianie informacji dotyczących zagrożenia uzależnieniami, interwencje w przypadkach koniecznych, współdziałanie w realizacji zadań należących do kompetencji tych instytucji, podejmowanie działań na rzecz indywidualnej pomocy uczniom i ich rodzinom.

 

 

10. Wspieranie uczniów zagrożonych uzależnieniem i demoralizacją.

W ramach pomocy  psychologiczno – pedagogicznej uczniowie mają możliwość korzystaniaz pomocy wychowawcy, pedagoga i psychologa szkolnego w rozwiązywaniu problemów osobistych i rodzinnych. Organizacja pracy szkoły zapewnia uczniom możliwość zaspokajania potrzeb psychicznych, społecznych, rozwój zainteresowań i umiejętności oraz przygotowanie do życia w integracji ze środowiskiem.

W tym celu prowadzone są:

• diagnozowanie problemu
• indywidualne rozmowy wyjaśniająco – ostrzegawcze
• rozmowy skierowanie na budowanie poczucia własnej wartości
• motywowanie do podejmowania różnorodnych form aktywności form aktywności i umiejętnościorganizowania czasu wolnego
• ścisła współpraca z rodzicami ( opiekunami ) w zakresie wymiany informacji, poradnictwa, podjętych wspólnie działań wychowawczych oraz udzielanie rodzicom wsparcia
• przekazywanie informacji dotyczących dostępnych form pomocy specjalistycznej
• nawiązywanie współpracy z instytucjami i organizacjami wspierającymi rodzinę.

 

 

11. Dokształcanie rady pedagogicznej.

W ramach Wewnątrzszkolnego Doskonalenia Nauczycieli systematycznie poruszane są zagadnienia związane z profilaktyką uzależnień i niedostosowania społecznego. Spotkania szkoleniowe dotyczą min. problemów dzieci i młodzieży, profilaktyki uzależnień, podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem, dostępnych form pomocy dzieciom i rodzicom.

 

 

12. Systematyczna ocena efektów podejmowanych działań wychowawczych i zapobiegawczych.

Członkowie Rady Pedagogicznej systematycznie dokonują oceny efektów podejmowanych działań wychowawczych i zapobiegawczych, szczególnie prowadząc ewaluację realizacji zadań Programu Wychowawczego i Programu Profilaktyki. Okresowo dokonuje się analizy sytuacji wychowawczej oraz występujących problemów i zagrożeń . Wyznaczane są kierunki dalszej pracy profilaktycznej oraz określane zagadnienia i zjawiska wymagające szczególnej uwagi. Nauczyciele i wychowawcy spotykają się celem rozwiązywania bieżących problemów związanych z nieprawidłowymi zachowaniami uczniów ; planują wspólnie indywidualne oddziaływania i kroki zaradcze.

 

 

13. Procedury postępowania w sytuacjach zagrożeń

Procedury te zawarte są w odrębnym dokumencie.