Strategia działań
        wychowawczych, zapobiegawczych i interwencyjnych
wobec uczniów zagrożonych uzależnieniem

          w Szkole Podstawowej nr 63 z Oddziałami Integracyjnymi        

          w Szczecinie

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r.w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia

  ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. nr 51 poz.458 oraz Dz. U. 2003r.nr 210 poz. 2041)

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola

  oraz publicznych szkół ( Dz. U. Nr 10 poz.96 )

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród

dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26, poz. 226 ).

• Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania

demoralizacji i przestępczości nieletnich.

Wstęp

Strategia działań wychowawczych, zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec uczniów zagrożonych uzależnieniem obejmuje wszelkie działania wychowawcze, profilaktyczne, edukację prozdrowotną i jest realizowana przez wszystkich pracowników szkoły. Podmiotem działań w ramach strategii są uczniowie.

W szkole podejmuje się szereg różnorodnych działań wychowawczych, zapobiegawczych oraz interwencyjnych w związku z uzależnieniami oraz innymi sytuacjami zagrożenia. Prowadzone działania dotyczą przede wszystkim profilaktyki.

 Składają się na nie działania:

- informacyjne

- edukacyjne

- rozwijające zainteresowania i uzdolnienia uczniów w tym, zajęcia pozalekcyjne, organizacja czasu  

  wolnego

- interwencyjne

STRATEGIA  DZIAŁAŃ

1. Edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia i zdrowego stylu życia.

W środowisku szkolnym prowadzona jest edukacja prozdrowotna, promocja zdrowia  i zdrowego stylu życia.

Działania w tym zakresie prowadzone są  w ramach realizacji:

- Programu Wychowawczego

- Programu Profilaktyki

- zajęć edukacyjnych: ( przedmioty zgodnie z podstawą programową), edukacji prozdrowotneji wychowania do życia w rodzinie

2. Metody i formy rozwijania działalności informacyjnej.

Działalność informacyjna obejmuje upowszechnianie wśród uczniów, ich rodziców oraz pracowników pedagogicznych informacji na temat :

- środków uzależniających i zjawiska uzależnienia

- szkodliwości, konsekwencji zdrowotnych, osobistych i społecznych uzależnień

- dostępnych form pomocy osobom zagrożonym uzależnieniem i uzależnionym

- możliwości uzyskania pomocy w rozwiązywaniu problemów

- skutków prawnych związanych z naruszeniem obowiązujących przepisów dotyczących używania  substancji psychoaktywnych oraz popełniania czynów zagrożonych prawem (ze szczególnymuwzględnieniem Ustawy o zapobieganiu narkomanii).

- odpowiedzialności prawnej nieletnich

- nieprawidłowych zachowań świadczących o demoralizacji

- obowiązujących norm i zasad postępowania

Podstawowe metody i formy działań to:

pogadanki w ramach godzin wychowawczych, zajęcia prowadzone metodami aktywnymi, adaptacja ogólnodostępnych programów profilaktycznych, projekcja filmów edukacyjnych, konkursy, gazetki i inne prezentacje wizualne.

3. Zadania pracowników szkoły w zakresie pomocy dzieciom zagrożonym uzależnieniami i  niedostosowaniem społecznym.

I. Dyrektor szkoły :

1.      Realizuje zadania wynikające ze Statutu Szkoły.

2. Monitoruje i odpowiada za realizację strategii działań wychowawczych, zapobiegawczych   i interwencyjnych.
3. Na bieżąco informowany jest przez wychowawców, nauczycieli i innych pracowników szkoły o podejmowanych przez nich działaniach wynikających z realizacji strategii.

5. Podejmuje stosowne decyzje tak, aby każda interwencja była przeprowadzonaz zachowaniem wszelkich praw zarówno uczniów, jak i ich rodziców.

II. Nauczyciele i wychowawcy :

1. Realizują zadania zawarte w Programie Wychowawczym, Programie Profilaktyki orazw planach pracy wychowawcy .

2.Systematycznie prowadzą edukację prozdrowotną i zdrowego stylu życia wśród uczniów na godzinach do dyspozycji wychowawcy, na zajęciach pozalekcyjnych, kołach zainteresowań.

3.Realizują zagadnienia dotyczące zapobieganiu uzależnieniom w ramach przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają te zagadnienia oraz ścieżek: edukacji prozdrowotnej i wychowania do życia w rodzinie.

4. Uczestniczą w WDN oraz kursach, szkoleniach, konferencjach z zakresu profilaktyki uzależnień i innych problemów dzieci i młodzieży oraz sposobów podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem.

5.Wykorzystują zdobytą wiedzę w pracy z uczniami i ich rodzicami informując o szkodliwości środków i substancji, których używanie łączy się z zagrożeniem bezpieczeństwa oraz może doprowadzić do uzależnienia.

6.Wychowawcy dokonują diagnozy sytuacji wychowawczej, przejawów zachowań ryzykownych uczniów swojej klasy, sytuacji życiowej rodzin dysfunkcyjnych.

7.Wychowawcy i nauczyciele współpracują z pedagogiem, psychologiem i szkolną pielęgniarką w zakresie realizowania zagadnień profilaktycznych, wychowawczych  i edukacji prozdrowotnej.

III. Pielęgniarka szkolna podczas pobytu na terenie szkoły:

1.Udziela pierwszej pomocy przedmedycznej na terenie szkoły uczniowi, który wymaga takiej interwencji; określa stan, w jakim on się znajduje.

2.Wzywa pogotowie ratunkowe, jeśli wymaga tego stan zdrowia ucznia.

3. Powiadamia dyrektora szkoły o każdej interwencji w sytuacji, gdy stwierdzi, że uczeń jest pod wpływem alkoholu lub środków odurzających lub stał się ofiarą pobicia.

4. Współpracuje z pedagogiem i psychologiem w sytuacjach kryzysowych, wymagających udzielania uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej lub podejrzewa, że uczeń ma problemy zdrowotne..

IV.  Pracownicy obsługi szkoły:

        Uczestniczą w organizowanych w szkole szkoleniach z funkcjonariuszami policji na temat reagowania w sytuacjach kryzysowych mających miejsce na terenie szkoły (podejrzenie, że uczeń znajduje się pod wpływem środków odurzających, alkoholu, posiada substancję przypominającą narkotyk, dokonał czynu karalnego, stał się ofiarą przemocy).

        Informują dyrektora szkoły lub wychowawcę lub nauczyciela o każdej zaobserwowanej sytuacji kryzysowej, wymagającej interwencji pracownika szkoły.

4. Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych, zapobiegawczych  i prozdrowotnych

Współpraca z rodzicami/opiekunami uczniów przyjmuje następujące formy:

- wymiany informacji dotyczących postaw uczniów w odniesieniu do uzależnień

- wspólne rozwiązywanie indywidualnych problemów, proponowanie rozwiązań,poradnictwo

- przekazywanie informacji dotyczących skutków prawnych związanych z naruszeniemprawa przez nieletnich - praca pedagogizacyjna z rodzicami dotycząca potrzeb rozwojowych dzieci i młodzieży, zagrożeń związanych z uzależnieniami, przebiegu rozwoju społecznego,dostępnych form pomocy specjalistycznej (w ramach spotkań z uczniami oraz ogólnych zebrańwszystkich rodziców)

- udostępnianie rodzicom materiałów edukacyjnych

5. Udział uczniów w zajęciach profilaktycznych oraz zajęciach umożliwiających alternatywne wobec zachowań ryzykownych, zaspokajanie potrzeb psychicznych i społecznych.

Systematyczne zajęcia profilaktyczne prowadzą:

- wychowawcy klas, w oparciu o plany działań wychowawczych, w ramach godzin do dyspozycji   

   wychowawcy klasy

- wychowawcy świetlicy w ramach zajęć świetlicowych

- nauczyciele przedmiotów, których podstawy programowe uwzględniają zagadnienia

  dotyczące zapobiegania uzależnieniom, w ramach zajęć edukacyjnych oraz WDŻ

- nauczyciele prowadzący zajęcia pozalekcyjne, ze szczególnym uwzględnieniem zajęćsportowych

- pedagog szkolny prowadząc zajęcia profilaktyczne i realizując programy profilaktyczne.

6. Dostosowanie treści i form zajęć profilaktycznych.

Wybór przekazywanych uczniom treści oraz stosowanych form pracy odbywa się zgodnie z ich wiekiem, możliwościami intelektualnymi oraz percepcyjnymi. Podejmowane działania uwzględniają potrzeby danej grupy wiekowej. Związane są ze stopniem zagrożenia uzależnieniem oraz występującymi aktualnie zachowaniami ryzykownymi. Oceny sytuacji w tym zakresie dokonuje wychowawca klasy  planując pracę wychowawczą i zapobiegawczą w danym roku szkolnym, uwzględniając informacje uzyskane od innych nauczycieli, wychowawców oraz pedagog szkolny dokonując okresowej oceny sytuacji wychowawczej w szkole.

7. Edukacja rówieśnicza.

Uczniowie włączani są w działania edukacyjne dotyczące zagrożenia uzależnieniami w formie: przygotowywania gazetek tematycznych, udziału w konkursach, aktywnej wymiany poglądów w ramach zajęć profilaktycznych.

8. Sposób współdziałania pracowników szkoły ze służbą zdrowia.

Pielęgniarka szkolna prowadzi działania profilaktyczne o charakterze informacyjnym, równieżw zakresie zagrożenia uzależnieniami. W przypadkach koniecznych udziela pomocy interwencyjnej związanej z określeniem stanu zdrowia ucznia. W razie potrzeby wzywa pogotowie ratunkowe, powiadamiając o tym fakcie dyrektora szkoły. W przypadku nieobecności pielęgniarki pogotowie wzywa dyrektor szkoły lub osoba upoważniona.

9. Współpraca z instytucjami wspierającymi działania szkół w zakresie rozwiązywania problemów dzieci i młodzieży.

W  zakresie zapobiegania oraz interwencji wobec dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem oraz niedostosowaniem społecznym Szkoła współpracuje z:

Policją, Strażą Miejską, służbami Pomocy Społecznej oraz poradniami psychologiczno- pedagogicznymi, jak również innymi instytucjami i organizacjami działającymi na rzecz dzieci        i młodzieży. Wspólne działania obejmują : upowszechnianie informacji dotyczących zagrożenia uzależnieniami, interwencje w przypadkach koniecznych, współdziałanie w realizacji zadań należących do kompetencji tych instytucji, podejmowanie działań na rzecz indywidualnej pomocy uczniom i ich rodzinom.

10. Wspieranie uczniów zagrożonych uzależnieniem i demoralizacją

W ramach pomocy  psychologiczno – pedagogicznej uczniowie mają możliwość korzystaniaz pomocy wychowawcy, pedagoga i psychologa szkolnego w rozwiązywaniu problemów osobistych i rodzinnych. Organizacja pracy szkoły zapewnia uczniom możliwość zaspokajania potrzeb psychicznych, społecznych, rozwój zainteresowań i umiejętności oraz przygotowanie do życia w integracji ze środowiskiem.

W tym celu prowadzone są :

- diagnozowanie problemu

- indywidualne rozmowy wyjaśniająco – ostrzegawcze

- rozmowy skierowanie na budowanie poczucia własnej wartości

- motywowanie do podejmowania różnorodnych form aktywności form aktywności i umiejętnościorganizowania czasu wolnego

- ścisła współpraca z rodzicami ( opiekunami ) w zakresie wymiany informacji, poradnictwa, podjętych wspólnie działań wychowawczych oraz udzielanie rodzicom wsparcia

- przekazywanie informacji dotyczących dostępnych form pomocy specjalistycznej

- nawiązywanie współpracy z instytucjami i organizacjami wspierającymi rodzinę.

11. Dokształcanie rady pedagogicznej .

W ramach Wewnątrzszkolnego Doskonalenia Nauczycieli systematycznie poruszane są zagadnienia związane z profilaktyką uzależnień i niedostosowania społecznego. Spotkania szkoleniowe dotyczą min. problemów dzieci i młodzieży, profilaktyki uzależnień, podejmowania wczesnej interwencji w sytuacji zagrożenia uzależnieniem, dostępnych form pomocy dzieciom i rodzicom.

12. Systematyczna ocena efektów podejmowanych działań wychowawczych i zapobiegawczych.

Członkowie Rady Pedagogicznej systematycznie dokonują oceny efektów podejmowanych działań wychowawczych i zapobiegawczych, szczególnie prowadząc ewaluację realizacji zadań Programu Wychowawczego i Programu Profilaktyki. Okresowo dokonuje się analizy sytuacji wychowawczej oraz występujących problemów i zagrożeń . Wyznaczane są kierunki dalszej pracy profilaktycznej oraz określane zagadnienia i zjawiska wymagające szczególnej uwagi. Nauczyciele i wychowawcy spotykają się celem rozwiązywania bieżących problemów związanych z nieprawidłowymi zachowaniami uczniów ; planują wspólnie indywidualne oddziaływania i kroki zaradcze.

13. Procedury postępowania w sytuacjach zagrożeń.

Procedury te zawarte są w odrębnym dokumencie.